Hangi yiyecekler ishal yapar, ishalin nedenleri arasında gıda zehirlenmesi, diyabet hastalığının olması, bakteriyel enfeksiyonlar, sindirim sistemi hastalıkları ve hipotiroidi gelir. Bunların dışında ishal olunması halinde, tüketilen besinlerin ishal yapma olasılığı dikkate alınmalıdır. Özellikle sindirim sistemi hassas olan kişiler bu tür yiyeceklerden hemen etkilenir.
Laktoz intoleransı olan bir kişi süt ve süt ürünleri tükettiğinde kolayca ishal olur. Herkesin vücudu besinlere değişik tepkiler de verebilir. Bu ishalin şiddetini de belirleyen unsurdur. Sigara ve alkol kullanma alışkanlığı da çoğu kişide ishal etkisi gösterebilir. Bu nedenle hangi besinler ishal yapar yerine, hangi besin grupları ishale neden olabilir diye bir genelleme yapılmalıdır.
İshal yapan yiyecekler
Acı biber: İçeriğinde bulunan capsaicin denilen bileşen nedeniyle acı biber metabolizmayı hızlandırmakta ve ishal yapıcı etki göstermektedir. Acı biber nedeniyle olan ishal, yemeklerden 1-2 saat sonra ortaya çıkabilir.
Yapay yağlar: bu tür yağlar yani olestra çoğunlukla diyet ürünlerinde, patates cipslerinde bulunur. Bu yiyecekler tüketildiğinde ishal meydana gelebilir. Bunun nedeni yapay yağların mide ve bağırsaklardan sindirilmeden geçmesidir.
Yapay şekerler: Mannitol ve Sorbiyol türü yapay tatlandırıcılar vücuttaki aşırı gazın nedeni olduğu gibi, sindirilmediklerinden ishal nedeni olabilir.
Yoğurt ve bazı şekerlemelerde yoğun olarak kullanılan yapay şekerler, özellikle çocuklardaki ishalin en sık nedenleri arasında yer alır. Bu yüzden ürünlerin içeriği kontrol edilerek, yapay tatlandırıcı olup olmadığına bakılmalıdır.
Kafein: Kafein içeren yiyecekler bağırsak hareketlerini arttırmakta, kasılmaya neden olup, ishal etkisi gösterebilir. Aynı zamanda kafeinin idrar söktürücü olması nedeniyle, vücutta su kaybı ve susuz kalma gibi etkilerde ortaya çıkabilir.
Suda çözünmeyen besin lifi: Dengeli ve sağlıklı beslenmenin içinde oldukça önemli bir yere sahip olan lifler, bazen ishal nedeni de olabilir. Özellikle çiğ sebzeler, kuruyemişler ve meyvelerde lif oranı yüksek olduğundan, her zaman ishale sebebiyet verebilirler. İçeriğinde çözünebilir lif olan bazı besinlerde, ishalin en kısa sürede geçmesine yardımcı olur. Bu besinlerin içinde de makarna, patates ve pirinç gibi yiyecekler yer alır.
Alkol: bu tür içecekler sindirim sistemini kötü etkilemekte, su kaybına neden olarak ishalin ortaya çıkmasında etken olmaktadır.
İshal yapan diğer etkenler
Gıda hassasiyeti: Besinlerin bir kısmı sindirilemediği ya da tam sindirilmediği için ishal nedeni olabilir. Bu tür besinlerin arasında süt ve süt ürünleri, gıda kimyasalları ve yapay tatlandırıcılar bulunur. Bu tür ishalde bulantı, kramp ve gaz yakınması olur.
Kronik durumlar: İshal 3 günden fazla devam ediyorsa, bağırsak hastalıkları, çölyak hastalığı tarzı sindirim sorunları akla gelmelidir.
Gıda zehirlenmesi: Hijyen koşullarına uymayan, bozuk besinlerde ishale neden olabilir. Bu tür ishaller besinlerin tüketilmesinden 1-2 gün sonra etkili olur. Pişmemiş etler, şarküteri ürünleri, süt ürünleri ve yumurta bu tür ishallere neden olabilir.
Gıda alerjisi: bu alerji besinlerdeki bir proteinden olur. Vücutta tepki olarak ishal gerçekleşir. Yumurta, balık, kabuklu deniz ürünleri oldukça fazla alerjen içerir. Eğer bu nedenle ishal olunursa, kusma da buna eşlik eder.
Ani beslenme değişikleri: Bütün gün aç kalarak, ardından ağır bir yemek yenmesi, aşırı yağlı besinlerin tüketilmesi, kırmızı etin fazla yenmesi gibi sebeplerde ishal olmaya neden olur. Vücut beslenmede alışkın olmadığı durumlara yavaş yavaş adapte edilmelidir.
