{
    "title": "İshal",
    "image": "https://www.ishal.gen.tr/images/ishal-diarrhea.gif",
    "date": "21.01.2024 09:07:31",
    "author": "Öznur TAŞPINAROĞLU",
    "article": [
        {
            "article": "<div><b>İshal,</b> bir diğer adı ile de diare, sulu dışkı, dışkıya normalden fazla çıkma veya dışkı miktarında artış, hastalığın tanımı olarak özetlenebilir. Genel olarak ishal olmuş kişiler bir günde 250 gr'dan fazla dışkılamaya çıkar ve bu oranın en az %70 kadarı da sıvıdır. Dünya Sağlık Örgütü, ishal için günde 3 defadan fazla dışkılama ve dışkının sıvı halde olması durumunda ishal hastalığının oluşumu ön görmüştür. Lakin anne sütü ile beslenen bebekler için durum aynı değildir. Küçük bir bebeğin ishal olduğunu anlamak için doktorlar, her zamankinden fazla sulu dışkı çıkartması ve bu dışkının da sayısının çok olmasını yeterli görmüştür. Anne sütü ile beslenen bebekler normalde sulu dışkılama yaptıkları için ishal tanısını koyabilmek biraz zor olmaktadır.</div><div><br></div><div><b>İshal</b> olan bir kişinin bağırsak yüzeyinde bulunan mukoza tabası hasar görmüş veya zedelenmiş olabilir. Mukoza tabakasının hasar görmesine neden olan en önemli faktör ise mikroplar ya da birçok reaksiyonun bir anda gerçekleşmesine neden olan enzimlerdir. Mukozanın zedelenmesine neden olan enzimlerin adı ise laktazdır ve laktaz sütün içerisinde de yer alan karbonhidrat yapısındaki laktozun sindirilmesine yol açar. Eğer ki enzimler vücutta azalmaya başlar ise laktoz su ile birleşir veya geri emilim gerçekleştiremez. Görülen bu olayda ishalin oluşmasına ve artmasına neden olur. İshal ile karşılaşılması halinde de kişi her zamankinden fazla tuvalet ihtiyacı hisseder ve sulu yapıda bir dışkı gerçekleştirir.</div><div><br></div><div>İshalli hastalıklar, kişinin beslenmesinin bozulmasına yol açtığı gibi sıvı kaybına da neden olmaktadır. Yapılan araştırmalar dahilinde ishale en çok yakalan kişilerin 1 milyara kadarının 5-7 yaş arası çocuklar olduğu ve bu çocukların yaklaşık olarak 2 milyona kadarının da yaşamını yitirdiği ispatlanmıştır. Çocukların yaşamını kaybetmesine neden olan en büyük etken ise aşırı sıvı kaybının gerçekleşmiş olduğudur. Çocuklar arasında en fazla risk taşıyan grup ise 2 yaş ve altıdır.</div><div><br></div><div><b>İshalin Çeşitleri</b></div><div><br></div><div>Akut ve kronik olmak üzere hastalık 2 ana grubu ayrılmaktadır. İshal kişiden kişiye değişebileceği gibi kendi içinde de farklı gruplara dağılabilmektedir. Özellikle 2 haftadan kısa süren ve aniden başlayıp bir anda kesilebilen ishal, akut ishal olarak tabir edilirken. 15 günden daha fazla süren ve kişide ağrı, sızıntı, kramp ve kusmalara yol açan ishal ise kronik olarak değerlendirilir.</div><div><br></div><div><b>Hastalığın Belirtileri Nelerdir?</b></div><ul><li>En önemli ve ilk belirti sıvı dışkılama</li><li>Büyük abdesti tutamama</li><li>Acil dışkılama isteği</li><li>Susuzluk</li><li>Kusma ve bulantı hissi</li><li>Ateşlenme ve ateşin yükselmesi</li><li>Halsizlik ve yorgunluk hissi</li><li>Karın bölgesinde gaz oluşumu ve ağrı,</li></ul><div><b>Hastalığın Neden Olur?</b></div><ul><li>Parazitlerin neden olduğu enfeksiyonlar</li><li>Antibiyotik kullanımı</li><li>Dizantere</li><li>Üşütme ve soğuk algınlığı</li><li>Akciğer, kalp ve karaciğer hastalıkları</li><li>Beslenme bozuklukları</li><li>Tüketilen yiyeceklerin son kullanma talimatlarının geçmiş olması veya bozuk gıdalar</li><li>Fazla alkol tüketimi</li><li>Virüs ve bakteriler</li><li>İsteri</li><li>Nefrit ve kolera</li></ul><div><b>Hastalık Hakkında Bilinmesi Gerekenler</b></div><ul><li>Genelde olarak ishal kendiliğinden ortaya çıkabilen bir hastalık olarak görülür ve toplumda pek kişi bu hastalık ile tanışmıştır. Yaygın olarak bilindiği gibi hastalık kendi kendine de iyileşme gösterebilir.</li><li>İshal olmuş bir kişi hastalık nedeniyle dehidrasyona girmiş ise tehlikeli sonuçlar ile karşılaşılabilir.</li><li>Hastalığın ilk nedenleri arasında, virüs, enfeksiyon, bakteri gibi parazitsel sorunlar, kullanılan ilaçların yan etkisi, yetersiz ve dengesiz beslenme, bağırsaklarda görülen sorunlar ishali tetikler ve önlenmemesi halinde zehirli ishale dönüşebilir.</li><li>Doktor önerisi ile başlanılan tedavide kişinin kaybettiği sıvı geri yerine alınıp kişinin yoksunluğu giderilir.</li><li>İshalde kesinlikle bir doktor önerisine ihtiyaç vardır ve kişinin hastalığı önemsemesi gerekir.</li></ul><div><b>Hastalığın Tedavisi Nasıl Yapılır?</b></div><div><br></div><div>Hastalığın tedavisinde ön görülen ilk hedef kaybedilen sıvının vücuda geri verilmesidir. Bu da tekrar sıvı alımı ile gerçekleştirilebilir. İshal hastalığına yakalanmış bir kişinin normal bir günde içtiği sudan daha fazlasını içmesi önerilir. Lakin tüketilen suyun önceden kaynatılmış veya kalite bir su olması gerekiyor. Özellikle anne sütü ile beslenen bir bebeğin ishal olması halinde annenin bebeği daha sık emzirmesi gerekiyor. Anne sütü alan bir bebeği ishalden kesmek için kesinlikle doktor önerisi dışında ilaç verilmemesi gerekiyor. Kullanılan rastgele ilaçlar ishali geçirmeyeceği gibi bebeğin hayatını da tehlikeye atabilir.</div><div><br></div><div>İshal olmuş küçük çocuklara ve yetişkinlere ilacın dışında pirinç, patates, muz, yoğurt ve elma gibi besinleri vermek fayda sağlayabilir. Bu besinlerin birçoğunun içerisinde nişasta bulundu için ishali hafifletip hastalığın ilerlemesini durdurabilir.</div><div><br></div><div><b>Hastalıktan Korunmak için</b></div><ul><li>Günlük olarak içilen suyun temiz olması gerekir. Lakin suyu temizliğinden şüphe ediyor iseniz suyu içmeden önce 10 dakika kadar kaynatıp, ardından tekrar soğutup içebilirsiniz. Böylelikle içme suyunuzun içerisinde mikrop varsa kaynama esnasında kaybolacaktır.</li><li>Yemek yemeden önce mutlaka eller bol sabunlu su ile yıkanıp ardından gıda ile temas etmelidir.</li><li>Tuvalet ihtiyacının ardından ellerin temizliğine önem verilmelidir.</li><li>Tavuk ve balık gibi et ürünleri bol su ile yıkadıktan sonra pişirilmelidir.</li><li>Taze sebze ve meyveleri tüketmeden önce sirkeli su ile yıkayıp durulamak gerekir.</li><li>Dondurulmuş gıdalar tercih ediyorsanız son kullanma tarihe dikkat etmeniz gerekir. Bozuk gıdalar veya son kullanma tarihi geçmiş ürünler ishale yol açmaktadır.</li></ul>"
        }
    ]
}