İshal yapan yiyecekler, ishal besin zehirlenmesi, ilaç kullanımı, bakteriyel enfeksiyonlar, diyabet, hipotiroidi, sindirim sistemi hastalıkları sırasında görülebilir. Bunların dışında ishal meydana gelmesi durumunda, yiyeceklerin buna neden olduğu düşünülebilir. Sindirim sisteminin besinlere karşı hassas olması durumunda, ishal meydana gelebilir. Laktoz intoleransı olması halinde süt ve süt ürünleri tüketildiğinde ishal oluşması kaçınılmazdır. Vücudun yenilen besine verdiği tepki, ishalin derecesini belirler. Yiyeceklerin dışında sigara ve alkol kullanılması ishali meydana getirebilir.
İshal yapan yiyecekler nelerdir?
Acı biber: Acı biberin içeriğinde bulunan capsaicin adındaki bileşen, metabolizmayı hızlandırırken ishal meydana getirebilir. Bu yiyeceğe bağlı olan ishal yemeklerde 1-2 saat sonra başlayabilir.
Yapay yağlar: Yapay yağlar denilen olestra genellikle diyet ürünlerinde, yağlı ve yağsız patates ciplerinde bulunur. Bunların tüketilmesi ishal nedeni olabilir. Yapay yağ mideden ve bağırsaklardan sindirilmeden geçtiğinden, ishal yapabilir.
Yapay şekerler: Sorbiyol ve mannitol gibi tatlandırıcılar hem aşırı gazın bir sebebi hem de sindirilemediklerinden dolayı ishalin bir nedeni olabilir. Şekerlemeler ve yoğurt bu tatlandırıcıların en sık kullanıldığı besinler arasında yer alır. Ürünlerin içeriğine bakılarak, yapay tatlandırıcı içerip, içermediği görülebilir.
Kafein: bu madde bağırsak hareketlerini arttırarak, kasılma ve ishal nedeni olabilir. İdrar söktürücü olduğundan, vücudun susuz kalmasına da sebep olabilir.
Suda çözünmeyen besin lifi: Sağlıklı beslenme için gerekli olan lifler bazı hallerde ishale neden olabilir. Kuruyemişler, çiğ sebze ve meyveler gibi lif açısından zengin besinler ishal meydana getirebilir. Çözünebilir lif içeriğine sahip olan besinler ise dışkıyı sertleştirerek ishalin kısa sürede geçmesini sağlayabilir. Bu besinler arasında pirinç, patates, makarna gibi gıdalar yer alır.
Alkol: Sindirim sistemini olumsuz olarak etkileyen alkol hem vücudun su kaybetmesine hem de ishale neden olabilir.
İshalin diğer neden olur?
Gıda hassasiyeti: Bazı besinlerin vücut tarafından sindirilememesi ya da tam olarak sindirilememesi halinde ishal meydana gelebilir. Hassasiyetin oluştuğu besin gruplarının başında süt ve süt ürünleri, yapay tatlandırıcılar, gıda kimyasalları gelmektedir. Bu şekildeki ishale kramplar, bulantı ve gaz şikâyetleri eşlik eder.
Kronik durumlar: İshalin üç günden fazla sürmesi halinde bağırsak hastalıkları, çölyak hastalığı gibi sindirim sistemi sorunları akla gelmelidir.
Gıda zehirlenmesi: Bozulmuş, hijyen olmayan gıdalar ishal nedeni olabilir. Gıdaların tüketilmesinde 1-2 gün sonra ishal ortaya çıkar ve 1-2 günde geçer. Özellikle şarküteri ürünleri, pişmeyen et, yumurta, süt ürünleri gibi besinler gıda zehirlenmesine daha fazla yol açabilir.
Gıda alerjisi: Gıda alerjileri gıdalarda olan belirli bir proteinden kaynaklanmaktadır. Vücut buna tepki olarak, ishali ortaya çıkarabilir. Balık, yumurta, kabuklu deniz ürünleri, yer fıstığı gibi gıdalar en fazla alerjen madde içeren besinlerdir. İshale böyle bir durumda kusma eşlik eder.
Ani yapılan beslenme değişimleri: Gün boyu aç kaldıktan sonra, yağlı bir yemek yenmesi, aniden fazla oranda kırmızı et tüketilmesi gibi beslenme düzenleri ishal sebebi olabilir. Bu besinler yavaş ve vücut alıştırarak tüketilmelidir.